Wat is een burn-out?
Volgens het Nederlands Huisartsen Genootschap is er sprake van een burn-out als voldaan is aan alle drie volgende criteria:
1. Er is sprake van overspannenheid, wat betekent dat wordt voldaan aan:
- Tenminste drie van de volgende klachten zijn aanwezig: moeheid, gestoorde of onrustige slaap, prikkelbaarheid, niet tegen drukte/herrie kunnen, emotionele labiliteit, piekeren, zich gejaagd voelen, concentratieproblemen en/of vergeetachtigheid
- Gevoelens van controleverlies en/of machteloosheid
- Significante beperkingen in het beroepsmatig en/of sociaal functioneren
- Voorgenoemde verschijnselen zijn niet uitsluitend het directe gevolg van een psychiatrische stoornis
2. De klachten zijn meer dan 6 maanden geleden begonnen
3. Gevoelens van moeheid en uitputting staan sterk op de voorgrond
Wat is de oorzaak van een burn-out?
Te veel stress op het werk en/of in de privésituatie kan een burn-out veroorzaken. Stress op zichzelf is niet iets raars. De mens heeft verschillende systemen om met acute stress, en zelfs voor een periode, met chronische stress om te gaan. Stress wordt pas een probleem wanneer iemand niet de kans krijgt om te herstellen. Hierdoor kan men op meerdere vlakken volledig uitgeput raken.
Wie hebben er een grotere kans om in een burn-out te belanden?
Mensen die perfectionistisch zijn, een groot verantwoordelijkheidsgevoel of een sensitieve persoonlijkheid hebben, lopen een groter risico op een burn-out. Ook mensen die emotionele arbeid verrichten of mantelzorger zijn hebben meer kans op een burn-out. (Het CBS registreerde in 2023 dat 13 % van de bevolking van 16 jaar en ouder, minimaal 3 maanden of meer dan 8 uur per week zorg verleent.)
Ook vrouwen hebben een hoger risico op het krijgen van een burn-out. Dit komt omdat het vrouwelijk hormoonsysteem anders werkt dan het mannelijke, en omdat zij een andere energielevering hebben wanneer zij zich in de ‘vechtstand’ bevinden. Verder kunnen bijvoorbeeld de ziekte van Lyme, een chronische Candida overgroei en laaggradige ontstekingen bijdragen aan het ontstaan van een burn-out, omdat zij het lichaam metaal en fysiek langdurig overbelasten.
Een holistische benadering bij een burn-out
Vanaf ongeveer 2010 tot 2020 werd een burn-out vooral behandeld met cognitieve gedragstherapie. Maar gelukkig wordt er tegenwoordig naar meer holistische oplossingen gekeken. Want inderdaad, wanneer we holistisch kijken naar gezondheid en ziekte, en de balans tussen die twee, dan zien we dat lichaam, geest, emoties en ziel onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn. En dat een verstoring in het ene aspect invloed heeft op het andere. Daarom is het essentieel om bij het herstel van een burn-out ook al deze elementen aandacht te geven.
Effecten van langdurig aanhoudende stress
Veel gehoorde klachten bij chronische stress zijn slaap- en/of spijsverteringsproblemen. En dat kan kloppen. Bij chronische stress is het lichaam gericht op overleven en daardoor raken het hormoon- en zenuwstelsel ontregeld. Dit heeft onder andere effect op de slaap, de mate van herstel, de eetlust en voedselvertering, en bijvoorbeeld op het immuunsysteem en de aanmaak van hormonen en neurotransmitters (communicatie stofjes). Het hormoonsysteem speelt in dit alles een sleutelrol.
Het belang van hormonen en de biologische klok
De biologische klok bevindt zich in een speciaal groepje cellen in de hypothalamus, een gebiedje in de hersenen. Deze biologische klok synchroniseert het natuurlijke 24-uurs ritme van lichaamsprocessen zoals de lichaamstemperatuur, hormoonafgifte en slaap-waakritme. Voor onze gezondheid is het van groot belang dat de biologische klok in de pas blijft lopen. De klok werkt als volgt: informatie over licht en donker wordt door de ogen waargenomen en daardoor krijgt de biologische klok een signaal. Dit signaal wordt doorgestuurd naar een ander deeltje in de hersenen (de epifyse of pijnappelklier) die daarop melatonine gaat aanmaken.
Melatonine is een belangrijk hormoon dat de samenwerking coördineert tussen hormonen en neurotransmitters. Verder zorgt voldoende melatonine op het juiste moment ervoor dat we kunnen gaan slapen. Daglicht in de ochtend stimuleert de productie van melatonine in de avond. De productie van melatonine is midden in de nacht het hoogst. Voorwaarde daarvoor is wel dat het super donker is in de slaapkamer.
Een andere voorwaarde voor de aanmaak van voldoende melatonine is dat de hoeveelheid cortisol (ook een hormoon) laag moet zijn. Cortisol en melatonine zijn namelijk elkaars tegengestelden. Normaal gesproken is het niveau van cortisol in de ochtend hoger dan in de avond. Het helpt ons om op te staan en in actie te komen. Maar helaas, bij chronische stress is cortisol continu verhoogd en dat zal de aanmaak van melatonine flink verstoren, en daarmee dus de slaap, en daarmee de mate van het zelfherstellend vermogen, de aanmaak van energie, hormonen en neurotransmitters, de ontgifting en het immuunsysteem.
Voorspoedig herstellen
Deze informatie is niet bedoelt om je nog meer stress te bezorgen, maar juist om je inzicht te geven in de processen die spelen. In een burn-out belanden gebeurt niet van de ene op de andere dag, en herstel kost daarom ook tijd. Gelukkig zijn er verschillende manieren om een voorspoedig herstel te ondersteunen. Lees hoe biofotonentherapie kan helpen en ontdek daarnaast praktische tips voor een goed slaap-waakritme, tips over wat voeding kan bijdragen en algemene tips voor stressmanagement.
Biofotonentherapie en burn-out
Omdat biofotonentherapie holistisch werkt, kan dat ook in het geval van een burn-out een belangrijke bijdrage leveren aan duurzaam herstel. Biofotonentherapie is een niet-invasieve, natuurlijke, veilige en comfortabele methode. Disbalans in de verschillende organen en systemen kan worden waargenomen door het meten van het eigen fysiologische licht. Het doel is het fysiologische licht te optimaliseren zodat de cel communicatie verbetert en de balans zich herstelt. De mate en snelheid van herstel is afhankelijk van je conditie, het aantal verstoringen en het zelfherstellend vermogen. Er zijn minimaal 4 behandelingen nodig om te bepalen of er sprake is van vooruitgang.
Een andere belangrijke reden om biofotonentherapie in te schakelen bij een burn-out is dat bij biofotonentherapie álle systemen aan bod komen. Het hormoonsysteem, dat een cruciale rol speelt in het behoud van een natuurlijk dag- en nachtritme, het zelfherstellend vermogen en het immuunsysteem, wordt als eerste geoptimaliseerd! Verder worden bijvoorbeeld de nieren, blaas, urinewegen en darmen geoptimaliseerd om de ontgifting te bevorderen en verzuring tegen te gaan.
En dan nog een derde reden om biofotonentherapie in te schakelen. Bij een burn-out is er vaak sprake van een conditie genaamd ‘biomagnetische dysfunctie’. Dit is een magnetische verstoring van het lichaam welke veroorzaakt wordt door een groot extern magnetisch veld. Bij een gezond persoon kan het lichaam deze conditie zelf corrigeren. Is je gezondheid niet optimaal? Dan is de kans groot dat je in deze situatie blijft met als gevolg een verstoring van de biochemische processen in je lichaam. De klachten die hier bij horen zijn onder andere vermoeid wakker worden na een goede nachtrust, geïrriteerdheid, onrust. Een biomagnetische dysfunctie is met behulp van biofotonentherapie eenvoudig vast te stellen en te verhelpen.
www.biontology.com
Praktische tips voor de bevordering van Slaap bij een burn-out
De biologische klok gelijk laten lopen
Je interne klok loopt niet éxact 24 uur en moet daarom steeds worden bijgesteld om te voorkomen dat het uit de pas gaat lopen met de natuurlijke dag-nachtcyclus. Je kunt dit doen door daglicht op te zoeken en blauw licht te vermijden.
Tip 1
Daglicht in de ochtend stimuleert de productie van melatonine in de avond. Ga daarom 15 minuten wandelen in de ochtend. Doe geen zonnebril op en als het mogelijk is ook geen normale bril. Wandel nog eens een kwartier rond de middag en aan het begin van de avond. Kijk wat haalbaar is, is 15 minuten per keer teveel? Begin dan met 5 of 10 minuten. Is drie keer op een dag teveel gevraagd? Probeer dan in ieder geval die 15 minuten in de ochtend.
Tip 2
Zet één uur voor het slapengaan de schermen uit van telefoon, televisie en computer. Deze produceren blauw licht en de hersenen interpreteren dit als ochtendlicht. Daardoor wordt er weinig melatonine geproduceerd.
Tip 3
Zorg ervoor dat je slaapkamer goed te verduisteren is. Hoe donkerder hoe beter. Maak desnoods gebruik van een slaapmasker.
Zorg voor een rustige en veilige omgeving
Tip 4
Soms is alleen slapen bevorderlijk voor een goede nachtrust. Gebruik eventueel oordopjes om niet door omgevingsgeluiden gestoord te worden.
Tip 5
Ontspannen in bed liggen kan moeilijke zijn omdat je tijdens een burn-out een continu gespannen en verkrampt gevoel kunt ervaren. Door een klein hoofdkussen in je armen te houden, geef je jezelf wat meer ruimte. Ademen gaat makkelijker en het kan je een veilig gevoel geven. Er bestaan zelfs slaaprobots in de vorm van een grote boon, waar je je armen omheen kunt slaan en die kunnen helpen met het reguleren van je ademhaling.
Tip 6
Het signaal waarmee mobiele telefoons, Wifi, Wifi-versterkers en routers werken verstoort de werking van onze eigen fotonen. We kunnen niet meer zonder deze moderne middelen, maar zorg dat ze uit staan of niet in de slaapkamer aanwezig zijn om een gezonde nachtrust te bevorderen.
Praktische tips voor Voeding bij een burn-out
De aanmaak van maagzuur optimaliseren
Bij chronische stress kan cortisol er voor zorgen dat er te weinig maagzuur wordt geproduceerd. Voldoende maagzuur is van belang voor een goede vertering van eiwitten. Een slechte eiwitvertering zorgt voor een tekort aan bouwstoffen voor de aanmaak van hormonen en neurotransmitters, waaronder melatonine, serotonine (regelt o.a. stemming, geluk, pijn beleving, en voorloper van melatonine), en GABA (stress- en angst remmend).
De klachten van teveel of te weinig maagzuur komen nagenoeg overeen. Het komt dan ook regelmatig voor dat iemand met een tekort aan maagzuur, maagzuurremmers is gaan slikken.
Tip 7
Om te bepalen of je voldoende maagzuur aanmaakt kan je een eenvoudige test doen. Neem één theelepel verse backing soda (gewoon uit de supermarkt) en doe dat in een glas lauwwarm water. Drink dit ’s ochtends op de nuchtere maag. Heb je voldoende maagzuur dan ga je gelijk boeren. Heb je te weinig maagzuur dan boer je niet of pas na een minuut of 3.
Tip 8
Slik je maagzuurremmers? Overleg dan met een orthomoleculair therapeut hoe je hier het beste mee kunt stoppen. Dit heeft enige context en begeleiding nodig.
Tip 9
Je kunt op verschillende manieren de maagzuurproductie stimuleren. Doe ’s ochtends één theelepel appelazijn van goede kwaliteit in een glas lauwwarm water. Drink dit op je nuchtere maag en gebruik een rietje om je tandglazuur te sparen. Of drink ’s ochtends op je nuchtere maag een uitgeperste citroen en sinaasappel, die je hebt aangelengd met water.
Tip 10
Groenten en fruit eten helpt bij maagzuurklachten.
Optimaliseer de inname van bepaalde voedingsstoffen
Voor de aanmaak van voldoende hormonen en neurotransmitters is het verstandig de juiste voedingsstoffen binnen te krijgen. Denk daarbij aan eiwitbronnen, vitamines en mineralen.
Tip 11
Neem een eiwitrijk ontbijt en combineer dit met wat gezonde vetten. Op deze manier worden de bloedglucose- en cortisol waarden enigszins genormaliseerd en houd je langer een verzadigd gevoel.
Tip 12
Tryptofaan rijke voeding helpt bij de productie van serotonine en melatonine. Tryptofaan vind je onder andere in eieren, kalkoen, vis, noten, banaan en haver.
Tip 13
GABA komt van nature vooral voor in gefermenteerde en bepaalde plantaardige producten zoals zuurkool, kimchi, haver en gerst.
Tip 14
Eet af en toe orgaanvlees. Dit bevat veel vitamines, mineralen, antioxidanten en energie verhogende stoffen.
Tip 15
Voldoende inname van B-vitamines en vitamine C zijn van belang. B-vitamines vind je bijvoorbeeld in lever, vette vis, eieren, avocado, volkorengranen, noten en zaden. Groenten en fruit zijn een belangrijke bron van vitamine C.
Tip 16
Eet je weinig brood, dan is de kans groot dat je te weinig jodium binnenkrijgt. Jodium is belangrijk voor de werking van serotonine en GABA, en voor de aanmaak van voldoende maagzuur. Zet eens wat vaker zeevoedsel op het menu. Denk aan vis, schelpdieren en zeewier!
Tip 17
En dan nog even aandacht voor een drietal mineralen; magnesium, zink en ijzer. Er zijn voedingsmiddelen waar deze alle drie tegelijk in voorkomen. Denk aan pompoenpitten, chiazaad, cashewnoten, amandelen, kikkererwten en oesters.
Aan voedsel gerelateerde stress voorkomen
Stress is stress voor het lichaam, wat de oorzaak ook mag zijn. Helaas kan het nuttigen van bepaalde voedingsmiddelen ook stress veroorzaken en zeker in het geval van een burn-out is dat niet wenselijk.
Tip 18
Vermijd de inname van geraffineerde suikers, transvetten, alcohol, E-nummers, additieven en allergenen.
Tip 19
Vermijd zogenaamde exorfinen. Dat zijn stoffen uit gluten, soja, spinazie en uit bepaalde schimmels. Zij verstoren het meest krachtige anti-stress systeem dat je hebt! Het ‘endorfinesysteem’.
Tip 20
Het is normaal dat de cellen in ons lichaam zure afvalproducten afscheiden. Maar tijdens stress wordt een overschot aan zuren geproduceerd die voor verzuring van het lichaam zorgen. Dit heeft negatieve gevolgen voor de spijsvertering en zal de vermoeidheid en gebrek aan energie verhogen. Je kunt het zuur-base evenwicht meer in balans brengen door het eten van broccoli, selderij, boerenkool en bijvoorbeeld komkommer.
Praktische tips voor Stressmanagement bij een burn-out
Misschien komen de drie R-en je bekend voor; de R van rust, de R van reinheid en de R van regelmaat. Handig om deze in het dagelijks leven maar zeker in het geval van een burn-out toe te passen.
Rust
Tip 21
Bidden, zingen of mediteren kan je tot rust brengen. In verbinding zijn met de Bron van het leven plaatst alles in het juiste perspectief. ‘Ik heb mijn ziel tot rust gebracht’ schrijft David in een van de psalmen. Je kunt de rust en stilte bewust opzoeken. Veel mensen vermijden de stilte, maar juist daar zijn schatten te vinden.
Tip 22
Geef en ontvang eens een liefdevolle stevige knuffel. Hierbij komen stofjes vrij, zoals endorfine en oxytocine, die ervoor zorgen dat je je emotioneel en fysiek rustiger voelt. Zo verlagen ze bijvoorbeeld de bloedruk en het stresshormoon cortisol.
Tip 23
Ken je eigen grenzen en delegeer taken.
Reinheid
Tip 24
Wist je dat één gedachte je hele psyche kan beïnvloeden? Probeer lief te zijn voor jezelf. Hoe ga je om me je beste vriendin? Precies, liefdevol en begripvol. Behandel jezelf op dezelfde manier.
Tip 25
Waar voed jij je mee? Probeer te ‘ont-moeten’. Wat heb je aan al die materiële zaken, al die fantastische dingen die langskomen op sociale media. Wees tevreden met wat je hebt. Het kan altijd meer of beter. Maar waarom zou dat je streven zijn? Word je daar gelukkiger van?
Tip 26
Laat wat van een ander is bij de ander. Eigen je niet andermans problemen of emoties toe, laat het waar het hoort.
Regelmaat
Tip 27
Zorg voor een vast eet- en slaapritme en hou dit ook vol tijdens het weekend.
Tip 28
Maak aan het eind van de middag een actielijstje voor de volgende dag. Doe dat als volgt: stel prioriteiten, wat is belangrijk en wat niet. Van wat belangrijk is streep je de helft weer door. Zo blijft er een mooi lijstje over. Heb je een punt afgerond, streep het dan lekker door dat geeft een voldaan gevoel.
Tip 29
Wissel actie af met ontspanning. Heb je een actiepunt afgerond? Dan heb je even pauze. Heb je een rondje gewandeld? Maak dan weer even pas op de plaats.
Tip 30
Plan tijd in voor iets waar je blij van wordt, je hobby een museumbezoek, een kopje thee op een terras. Kies daarvoor een vast moment of dagdeel in de week en leg dit vast in je agenda. Dit is een afspraak met jezelf en daar komt niets of niemand tussen.
Disclaimer
Laat je bij het herstellen van een burn-out begeleiden door een daarin gespecialiseerde professional. Het liefst iemand met een holistische benadering. Voorgaande informatie is niet bedoeld ter vervanging van een persoonlijk advies. Wil je ervaren wat biofotonentherapie voor je kan betekenen, neem dan vrijblijvend contact op via het contactformulier.